Na placu przykościelnym z tyłu kościoła stoi kaplica Matki Bożej z Lourdes, którą potocznie parafianie nazywają grotą. Jest to bezpośrednie nawiązanie do miejsca objawień, które miały miejsce w 1858 roku we Francji.
Historia
Kaplica została wybudowana w tym samym roku kiedy była erygowana parafia, czyli w 1984 roku, według projektu architekta Stanisława Wiewióry z Węgierskiej Górki. Jego dziełem jest także obecna sylwetka kościoła wraz z dobudowaną wieżą w stylu włoskiej „campanile” – dzwonnicy w kształcie wysmukłej wieży wolno stojącej i przylegającej do bryły świątyni. Zatem kaplicę i kościół należy zaliczyć do stylu nawiązującego do regionalizmu. Głównym wykonawcą kaplicy był Stanisław Nowobilski (brat ks. W. Nowobilskiego), cieśla z Białki Tatrzańskiej. Napisy, herby i dekoracje wyrzeźbił Wojciech Opania mający swoją pracownię rzeźby plenerowej w Żabnicy, a figurę Matki Bożej i św. Bernadety ufundowała Helena Harlender z Żywca.
Warto również wspomnieć, że przy kaplicy (przy grocie) od początku jej istnienia odbywały się modlitwy i obrzędy towarzyszące głównym uroczystościom kościelnym: procesje Niedzieli Męki Pańskiej (Palmowej), nabożeństwa majowe i różańcowe, adoracje Najświętszego Sakramentu, rodzinne zdjęcia okolicznościowe związane z pierwszą komunią świętą, a w ostatnich latach gromadzą się tam poszczególne sekcje Orszaku Trzech Króli. W 2023 roku z inicjatywy proboszcza Adama Bożka została w tym miejscu po raz pierwszy sporządzona zewnętrzna szopka bożonarodzeniowa.
Opis architektoniczny
Kaplica jest otwarta, jej forma przypomina szałas pasterski nakryty dwuspadowym dachem, sięgającym strzechami do niemal samego gruntu. Jego płaszczyzny spięte są dwoma poziomymi drewnianymi belkami. Na froncie pierwszej belki wyryty jest napis: BŁOGOSŁWIĆ MNIE BĘDĄ POKOLENIA. Po lewej stronie inskrypcji wyrzeźbiony jest herb Ojca Świętego Jana Pawła II, po prawej herb kardynała Franciszka Macharskiego, a z tyłu belki istnieje napis: PARAFIANIE CIŚCA Z KS. NOWOBILSKIM. Na drugiej belce z przodu są słowa: WIELBIJ DUSZO MOJA PANA, ujęte w motywy dekoracyjne, a z tyłu: W PODZIĘCE ZA ERYGOWANIE PARAFII 14.08.1984 R. w głównej nośnej ścianie znajduje się półkolista nisza wybudowana z szarego piaskowca. We wnętrzu stoi naturalnej wielkości figura Matki Bożej z Lourdes, a obok klęcząca postać Bernadety Soubirous.
Kult Matki Bożej z Lourdes
Historia objawień w Lourdes sięga 11 lutego 1858 r. W tym dniu Matka Boża ukazała się w Grocie Massabielskiej 13-letniej chłopskiej dziewczynce, Bernadecie Soubirous. Było to pierwsze z osiemnastu zjawień, które miały miejsce w okresie od 11 lutego do 16 lipca.
Pierwsze objawienie Bernadeta opisała następującymi słowami:
Kiedy Ją zobaczyłam , przetarłam oczy sądząc, że mi się przewidziało. Zaraz też włożyłam rękę do kieszonki i znalazłam swój różaniec. Chciałam przeżegnać się ale nie mogłam unieść opadającej ręki. Dopiero kiedy Pani uczyniła znak krzyża, wtedy i ja drżącą ręką spróbowałam i udało się. Równocześnie zaczęłam odmawiać różaniec. Także Pani przesuwała ziarenka różańca, ale nie poruszała wargami. Kiedy skończyłam odmawianie, widzenie ustało natychmiast.
W tym czasie oprócz Bernadetty w grocie znajdowała się również jej siostra Toinette i koleżanka Jeanne Abadie. Dziewczynki jednak nie widziały Maryi i uznały, że Bernadetta żartuje. Jej matka również podeszła sceptycznie do relacji córki i zabroniła jej odwiedzać grotę Massabielle. Wieści o objawieniu szybko rozniosły się po małej miejscowości i 14 lutego grupa ludzi po Mszy Św. udała się z Bernadettą do groty. Wówczas miało miejsce drugie objawienie. Dziewczynka wpadła w ekstazę i stała się niewrażliwa na bodźce zewnętrzne. Zdarzało się to wielokrotnie podczas kolejnych widzeń. Ponadto od drugiego objawienia Bernadecie zawsze ktoś towarzyszył. W objawieniu szóstym, 21 lutego, brało udział już ponad sto osób. Jednak tylko dziewczynce ukazywała się Matka Boska. Osobą „wizjonerki” zainteresowała się nawet policja, która kilkukrotnie straszyła Bernadettę więzieniem. Na komisariacie podczas przesłuchania opisała „Piękną Panią” następująco:
Miała białą suknię przewiązaną niebieską wstęga, biały welon na głowie i złocistą różę na każdej stopie. Na ramieniu trzymała różaniec. Była bardzo piękna, najpiękniejsza ze wszystkich kobiet, jakie do tej pory poznałam. Była bardzo młoda. Nie była starsza ode mnie.
Podczas VIII objawienia Matka Boska wezwała do pokuty i modlitwy o nawrócenie grzeszników. Ponadto poprosiła również dziewczynkę, aby ta na klęczkach poszła w głąb groty i ucałowała ziemię na znak pokuty za grzeszników. Od tego widzenia, mającego miejsce 24 lutego, można mówić o „etapie pokutnym” objawień, gdyż wezwania będą się powtarzać
W czasie IX objawienia, 25 lutego, Bernadetta usłyszała polecenie: A teraz idź do źródła, napij się z niego i obmyj się w nim. Dziewczyna skierowała swoje kroki do pobliskiej rzeki, ale Piękna Pani pokierowała ją w inną stronę: Nie mówiłam ci przecież, abyś piła wodę z rzeki, ale ze źródła. Ono jest tu. Bernadetta na kolanach podążyła ku wskazanemu w pobliżu groty miejscu. Gdy zaczęła grzebać w ziemi, pokazała się woda. Wkrótce z tego miejsca zaczął płynąć wartki strumień i utworzyło się źródełko. Woda z niego miała właściwości uzdrawiające, o czym przekonano się następnego dnia. Doszło wówczas do pierwszego cudu uzdrowienia – kamieniarz Luis Bouriette odzyskał prawe oko, które zostało mu wybite podczas wypadku przy pracy dwadzieścia lat wcześniej. Od tej pory jeszcze więcej osób zaczęło przychodzić do groty, szczególnie po to, aby obmyć się w nowopowstałym źródełku. W późniejszych latach pobudowano nawet specjalne baseny, w których do dziś, każdego roku, po modlitwie, zanurzają się setki tysięcy chorych i wciąż odnotowywane są kolejne świadectwa cudownych uzdrowień. Do tej pory zarejestrowano blisko siedem tysięcy przypadków odzyskania zdrowia, ale tylko 67 spośród nich uznano za cuda. Woda z groty została przebadana i wykazano, że nie ma ona żadnych właściwości antyseptycznych czy antybakteryjnych. Ponadto nie stwierdzono żadnego przypadku zakażenia czy zachorowania przez kąpiel albo picie zanieczyszczonej wody z tych basenów, a przecież wcześniej zanurzyły się w nich tysiące ludzi cierpiących na różne dolegliwości i schorzenia.
W trzynastym objawieniu Piękna Pani prosi Bernadettę, aby ta przekazała księżom, żeby zaczęli organizować procesje do groty i wybudowali w tym miejscu kaplicę. Duchowni, którzy byli na początku sceptycznie nastawieni do objawień dziewczynki, nawet nie chcieli z nią rozmawiać. Tym bardziej, że sam biskup wyraźnie zabronił uczestnictwa w spotkaniach przy grocie. Bernadetta nie ustępowała i udało się jej przekazać polecenie Matki Boskiej proboszczowi. Ten postawił jednak warunek, że Piękna Pani musi wyjawić swoje imię, aby jej żądanie zostało spełnione.
Podczas XVI objawienia (25 marca) Bernadeta zapytała Piękną Panią o imię. Pani złożyła dłonie, wzniosła oczy ku górze i odpowiedziała: Ja jestem Niepokalane Poczęcie. Samo pojęcie dla wiejskiej dziewczynki nie mogło być ani zrozumiałe, ani nawet znane, gdyż Bernadetta dopiero przygotowywała się do I Komunii Świętej. Od razu przekazała te słowa księdzu Dominikowi Peyramale, który zrozumiał, że Piękna Pani, z którą rozmawiała Bernadetta to Maryja. Dzień ten – Święto Zwiastowania NMP – jest kulminacyjnym momentem objawień. Należy nadmienić, że zaledwie 4 lata wcześniej, 8. grudnia 1854 r., papież Pius IX ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu.
Siedemnaste objawienie miało miejsce 7 kwietnia. Bernadetta udała się wówczas do groty ze świecą, którą dostała od burmistrza Blazy z miasta Ade w ramach podziękowań za cud – mężczyzna odzyskał sprawność ramienia po obmyciu go w źródle w Massabielle. Podczas objawienia doszło do tzw. tzw. „cudu świecy” tzn. płomień wypalającej się świecy przez 10 minut „dotykał” dłoni ,będącej w ekstazie, Bernadetty, ale nie doszło do żadnych poparzeń i nie zostawił żadnych śladów. Dr Dozous, obecny wówczas w grocie, stwierdził, że było to zjawisko nadprzyrodzone. Niemniej taka ocena nie przemawiała władze świeckich, które postanowiły zamknąć grotę i postawić przed nią straż. Decyzję wcielono w życie 4 maja, ale wierni gromadzili się dalej. Grota z rozkazu cesarza Napoleona II została otwarta ponownie w dniu 5 października 1858 r.
Dwa miesiące później, 16 lipca 1858 r., miało miejsce ostatnie objawienie. 28 lipca 1858 r. ordynariusz Tarbes, bp Laurence, powołał komisję kanoniczną do zbadania prawdziwości objawień, a 18 stycznia 1862 r., biskup Laurence wydał dekret uznający nadprzyrodzony charakter objawień w Lourdes. Jego fragment brzmi: Uważamy za pewne, że Maryja Niepokalana, Matka Boża, rzeczywiście ukazała się Bernadecie Soubirous 11 lutego 1858 r. i w dniach następnych osiemnaście razy w Grocie Massabielskiej, na peryferiach Lourdes, i że wszystkie te objawienia były prawdziwe. Wierni zatem mogą w nie wierzyć. W roku 1864 ks. proboszcz Peyramale przystąpił do budowy świątyni. Jedenaście lat później poświęcił ją uroczyście arcybiskup Paryża Guibert. Jest to Sanktuarium Matki Bożej Uzdrowicielki Chorych.
W roku 1891 Leon XII ustanowił święto Objawienia się Matki Bożej w Lourdes, które św. Pius X w 1907 r. rozciągnął na cały Kościół. Do ponownego podniesienia rangi dnia Najświętszej Maryi Panny z Lourdes przyczynił się papież bł. Jan Paweł II, w 1992 roku ogłaszając ten dzień Światowym Dniem Chorego.
Pius XII w roku 1925 uroczyście beatyfikował Bernadettę Soubirous, a w roku 1933 kanonizował. Jej wspomnienie obchodzone jest 16 kwietnia.
Opracowanie i zdjęcia: Jacek Biłko
Źródła:
W. Ficoń, Historia krzyżami i kapliczkami znaczona, Węgierska Górka 2010.
W. Zalewski, Święci na każdy dzień. Wydanie uzupełnione, wyd. salezjańskie, Warszawa 2001.
Własne obserwacje i doświadczenia autora.
Internet:
https://bielsko.gosc.pl/gal/spis/6083570.Orszak-Trzech-Kroli-w-Ciscu-2020
https://misericors.org/11-lutego-wspomnienie-najswietszej-maryi-panny-z-lourdes/
https://krolowa.pl/historia-objawien-w-lourdes/
https://eszkola.pl/religia/objawienia-w-lourdes-5662.html?strona=2
